Hipoglikemia w przebiegu cukrzycy (niski poziom cukru we krwi)

W hipoglikemii poziom cukru we krwi spada do zbyt niskiego poziomu, co powoduje objawy takie jak pocenie się, drżenie, uczucie głodu, a nawet utratę przytomności. Nie ma ustalonej granicy, powyżej której występują objawy. Zgodnie z definicją Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego (ADA) hipoglikemia występuje przy poziomie poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l). Jednak hipoglikemia może zostać zauważona również wcześniej lub nawet przy niższych wartościach.

Objawy hipoglikemii mogą być całkowicie różne u różnych osób. Najczęściej występującymi objawami są:

• drżenie
• pocenie się
• wilczy apetyt
• kołatanie serca
• dezorientacja, splątanie
• bladość twarzy
• zaburzenia mowy i wzroku

Bardzo niski poziom cukru we krwi może prowadzić do utraty przytomności i drgawek.

W przypadku hipoglikemii osoby z cukrzycą powinny natychmiast spożyć węglowodany, które są szybko wchłaniane do krwi.

W razie niskiego poziomu cukru we krwi odpowiednie są napoje słodzone, jak np. sok owocowy lub lemoniada. Szybko działają również pastylki dekstrozy, żelki czy dojrzałe banany, dzięki którym poziom cukru we krwi ponownie się podnosi.

Tłuste pokarmy, na przykład czekolada, w przypadku hipoglikemii nie są odpowiednie jako pierwsze działanie. Wysoka zawartość tłuszczu spowalnia działanie węglowodanów.

W zależności od nasilenia hipoglikemii należy spożyć do 10 do 30 g węglowodanów. Następnie istotne jest ścisłe kontrolowanie poziomu cukru we krwi, aby przeciwdziałać jego ewentualnemu ponownemu spadkowi.

Po szybko działających węglowodanach można dodatkowo spożyć węglowodany, które powoli przenikają do krwi, na przykład kromkę chleba lub batonik zbożowy. To może pomóc utrzymać stabilny poziom cukru we krwi przez dłuższy czas.

Hipoglikemia może wystąpić z wielu powodów:

• Spożywanie zbyt małej ilości węglowodanów: Na przykład, ponieważ pominięto posiłek lub zawierał on mniejszą ilość węglowodanów niż oczekiwano.
• Ruch i sport: Podczas aktywności fizycznej wzrasta zapotrzebowanie na energię — w szczególności podczas długotrwałego ruchu, jak np. spacer, jazda na rowerze lub w czasie wykonywania prac domowych. Ponadto, organizm spala dodatkowe kalorie przez długi czas po ćwiczeniach, więc hipoglikemia może wystąpić jeszcze wiele godzin później.
• Wstrzyknięto zbyt dużą dawkę insuliny: Może dojść do tego, jeśli w posiłku uwzględniono więcej węglowodanów niż potrzeba i w związku z tym wstrzyknięto zbyt dużą dawkę insuliny. Hipoglikemia może wystąpić również w przypadku omyłkowej zmiany rodzaju insuliny lub wstrzyknięcia insuliny zbyt wcześnie przed posiłkiem.
• Insulinę omyłkowo wstrzyknięto domięśniowo: dzięki temu zaczyna ona działać szybciej. Jeśli węglowodany nie zostaną spożyte w odpowiednim czasie, może to doprowadzić do hipoglikemii.
• Przyjmowanie niektórych tabletek obniżających poziom cukru we krwi (np. sulfonylomoczniki).
• Alkohol: po wypiciu piwa, wina i tym podobnych napojów poziom cukru we krwi może gwałtownie spaść. Szczególnie jeśli alkohol spożywany jest wieczorem, hipoglikemia może wystąpić bardzo szybko podczas snu.
• Lepsze wchłanianie insuliny: gdy jest ciepło, np. po opalaniu, insulina szybciej przenika do krwi.
• Lepsze działanie insuliny: We wczesnej ciąży lub po redukcji wagi wymagana ilość insuliny może być niższa.

W przypadku nocnej hipoglikemii pomocne mogą być poniższe porady:

• Kładź się spać z lekko podwyższonym poziomem cukru we krwi.
• Na kolację lub na krótko przed pójściem spać jedz wolno działające węglowodany (np. produkty pełnoziarniste).
• Podwyższony poziom cukru we krwi koryguj ostrożnie dopiero wieczorem.
• Ogranicz lub zrezygnuj ze spożywania alkoholu wieczorem.
• Unikaj treningów późnym wieczorem.
• Zmiana dawki insuliny (po konsultacji z lekarzem).
• Zmiana terapii insulinowej (po konsultacji z lekarzem).
• Stosowanie systemu CGM (ciągłego monitorowania glukozy) z funkcją alarmu

Jeśli chcesz zbadać podejrzenie obniżenia poziomu cukru podczas snu, możesz zmierzyć poziom cukru we krwi między 2:00 a 3:00 w nocy. Systemy CGM, w szczególności z funkcją alarmu, mogą być również pomocne do wykrywania nocnej hipoglikemii.

Nawet w przypadku braku cukrzycy, w rzadkich sytuacjach niski poziom cukru we krwi może prowadzić do typowych objawów hipoglikemii, jak np. drgawki, bladość twarzy, kołatanie serca czy napady głodu. O występowaniu tego rodzaju objawów informują najczęściej wyjątkowo szczupłe osoby. Niski poziom cukru we krwi może wskazywać jednak nie tylko na cukrzycę.

W normalnym przypadku zdrowy metabolicznie organizm wie, w jaki sposób może sobie pomóc w przypadku niskiego poziomu cukru we krwi. Jeśli poziom cukru we krwi spada, wątroba uwalnia rezerwy cukru, które są gromadzone dokładnie na tego typu momenty.

Osoby, które nie chorują na cukrzycę mogą odczuwać hipoglikemię w następujących momentach:

• podczas postu
• po spożyciu alkoholu lub kawy
• podczas lub po długotrwałym, intensywnym treningu
• po spożyciu posiłków bogatych w węglowodany, które szybko podnoszą poziom cukru we krwi i powodują wysoki poziom wydzielania insuliny

W większości przypadków objawy hipoglikemii nie są groźne u osób, które nie chorują na cukrzycę. Poziom cukru we krwi wzrasta ponownie w wyniku spożycia słodzonych napojów lub pokarmów. Ostrożnie: Jeśli jako środek zaradczy przyjmuje się zbyt dużo węglowodanów, prawdopodobne jest, że organizm będzie z kolei uwalniał zbyt dużo insuliny. Później ponownie można odczuwać zbyt niski poziom cukru we krwi.