Ana içeriği göster

Diyabetli olarak meslek eğitimi ve meslekte nelere dikkat edilmeli?

Bilimsel destek: Dr. Kurt Rinnert

Diyabet hastalığı, çoğu kez meslek seçimini veya mevcut işi etkilemez. Birisinin, bu sebepten ötürü başka bir yere tayin edilmesi veya yeniden eğitim görmesi çok nadirdir. Diyabet hastalarına uygun olmayan meslek sayısı azdır. Gençler, neredeyse tüm mesleklerden seçim yapabilirler. İş yerinde iyi bir kan şekeri yönetimi önemlidir, çünkü özellikle hipoglisemi problemlere yol açabilir. Bu nedenle, bireysel durumu tedavi eden doktorla görüşmek önemlidir.

Diyabetten bahsetmek gerekiyor mu?

Şayet belli bir mesleğin icrası üzerine etkisi varsa, diyabet hastalığı hakkında gerçek bilgiler verilmelidir. Bu, başka faktörlerin yanı sıra, kan şekeri düşürücü ilaçlar (örneğin Sülfonilüreler, Glinidler) veya insülin kullanılıyorsa da geçerlidir. Çünkü şiddetli hipoglisemi, hasta olan kişiler veya diğer insanlar için tehlike oluşturabilir. Bu, aşağıdaki meslek alanları için geçerli olabilir:

  • İnsanların taşınması (örneğin küçük uçak pilotu)
  • Gözetim ve denetim, başka insanların hayatlarının tüm sorumluluğu sadece o kişide olarak (örn. Acil doktorları)
  • Silah kullanımı (ör. Polis özel harekât ekibi)
  • Düşme riskinin olduğu yerlerde veya diğer tehlikeli işyerlerinde çalışma (örn. Endüstriyel tırmanıcılar)
  • Yoğun basınç altında çalışmak (örneğin profesyonel dalgıçlar)

Öte yandan, diyabetin iş üzerinde hiçbir etkisi yoksa, yöneticileri veya meslektaşları diyabet hastalığı hakkında bilgilendirip bilgilendirmemesi herkesin kendisine kalmıştır.

Bir engellilik veya ağır engellilik hali yalnızca , sözleşmeyle kararlaştırılan faaliyet yürütülemiyor ya da ancak büyük kısıtlamalarla yürütülebiliyorsa bildirilmelidir. Engellilik derecesi en az yüzde 50 ise, ağır bir engellilik söz konusudur.

Bilmekte fayda var:

Diyabet nedeniyle iş yeri değişiklikleri son derece nadirdir.

Hukuki durum dışında, amirlere ve meslektaşlara hastalıktan açıkça bahsetmek faydalı olabilir. Aksi takdirde, kan şekeri testini, insülin enjeksiyonlarını veya diyetteki değişikliği gizlemeye çalışmak yanlış anlamalara veya çatışmalara neden olabilir.

Gençlerin, bir meslek seçerken neleri göz önünde bulundurması gerekiyor?

Çalışma hayatına girerken; eğilime, yeteneğe ve pratik becerilere göre uygun olan tüm meslek ve faaliyetler seçime açıktır. Sadece ciddi ikincil ve eşlik eden hastalıklar bu seçeneği sınırlayabilir. Bireysel durum, her zaman dikkate alınmalıdır.

Sürekli doku şekeri ölçümünü (CGM) içeren yenilikçi terapi seçenekleri, eğitim kursları ve yeni ilaçlar, tedaviyi iyileştirmeye yardımcı olur ve diyabet tedavisinin mesleğe özel olarak uyarlanmasını sağlar.

Meslek eğitiminde dahi tip 1 diyabetin arzu edilen eğitim sonu kazanımına olumsuz etkisi olacak diye bir kaide yoktur. Bazen eğitimin içeriğinde olup da diyabet hastalığı olanlar için uygun olmayan bazı aktiviteler kişinin daha sonraki günlük iş yaşamında hiç karşısına çıkmaz. Böyle durumlarda eğitimin bu kısımları es geçilebilir.

Bilmekte fayda var:

Mesleki kariyer, diyabete değil becerilere ve eğilimlere dayanmalıdır.

İşyerinde performansı sınırlayan veya tehlikeli olan sorunların çoğu hipoglisemiden kaynaklanır. Buna ek olarak, eşlik eden hastalıklar ve ikincil hastalıklar çalışmayı zorlaştırabilir. Örneğin, diyabetik göz hastalığı varsa, görme gücü azalır ve kardiyovasküler hastalığı varsa kardiyak aritmiler bayılmaya yol açabilir. Tip 2 diyabetli kişilerde, gündüz uykululuk hali (uyku apne sendromu), obezite veya yüksek tansiyon performansı düşürebilir.

Diyabetin eşlik eden ve ikincil hastalıkları hakkında daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz!

İşin doğası da diyabet hastalığı olan kişiler için risk oluşturabilir. Çalışma günleri her zaman çok farklı ve planlaması zor olan kişiler için kan şekeri kontrolü özellikle zor olabilir.

Bilmekte fayda var:

Hipoglisemiye ek olarak, eşlik eden ve ikincil hastalıklar, iş üzerinde en büyük etkiye sahiptir.

Çoğu durumda bu soru “evet” ile yanıtlanabilir. Öncelikle diyabet hastaları, diyabetin günlük çalışma hayatını etkileyip etkilemediğini belirlemek için bir iş sağlığı bakım planının parçası olarak şirket doktoruna danışmalıdır. Bazen sadece küçük ayarlamalarla önceki görevlerini yerine getirmeye devam edebilirler. Bu şekilde şirket, bu deneyim sahibi kişiyi yitirmemiş olur.

Tip 2 diyabet durumunda, saf bir yaşam tarzı değişikliğiyle yapılan terapi veya hipoglisemiyi tetiklemeyen ilaçlar, genellikle iş üzerinde çok az etki yaratır. Diyabet hastaları, kan şekeri düşürücü ilaçlar (örneğin Sülfonilüreler, Glinidler) almaları veya insülin enjekte etmeleri gerekiyorsa, bazı ayarlamalar gerekli olabilir. Bu aynı zamanda tip 1 diyabet hastaları için de geçerlidir. Tedaviyi, mesleki gereksinimlere göre uyarlamak için birçok seçenek vardır. Sürekli doku şekeri ölçümü (CGM), eğitim kursları veya yeni ilaçlar veya insülinler yardımcı olabilir. Ancak bundan sonra, yeniden bir eğitim düşünülmelidir.

Prensip olarak diyabet, işe son verme sebebi değildir. 10'dan fazla çalışanı olan şirketlerde, çalışma akdinin feshi için her zaman davranışla ilgili, kişisel veya operasyonel nedenler olmalıdır. Diyabet, onlardan biri değildir. Ancak, en fazla 10 çalışanı olan daha küçük şirketler, bu İşten Çıkarma Koruma Yasasına tabi değildir.

Ağır engelli statüsüne sahip kişiler, işten çıkarılmaya karşı özel korumaya sahiptir ve ağır engelliler için temsilcilerden tavsiye ve destek isteyebilirler.

Rehabilitasyon

Akut veya kronik hastalıklar, kişiyi, günlük iş hayatının üstesinden gelemeyeceği kadar ileri bir noktaya getirebilir. Alman Emeklilik Sigortası (Deutsche Rentenversicherung), sağlığı iyileştirmek ve insanların yeniden iş hayatına dönmelerini sağlamak için kapsamlı bir rehabilitasyon hizmet yelpazesi sunmaktadır. Ne tür rehabilitasyon imkanlarının olduğunu, bunlar için hangi koşulların sağlanması gerektiğini ve rehabilitasyona nasıl başvurabileceğinizi öğrenmek mi istiyorsunuz? Alman Emeklilik Sigortası‘nın rehabilitasyon hizmetleri hakkında kapsamlı bilgileri burada bulabilirsiniz (Almanca link).

Rehabilitasyon, özellikle kronik hastalıkları olan çocuklar ve gençler için çok önemlidir. Sağlık sorunları, uygun önlemlerle aşılabilir ve bu sayede çocukların ve gençlerin ileride çalışma hayatına aktif olarak katılma şansları da artırılabilir. Alman Emeklilik Sigortası, çocuklar ve gençler için rehabilitasyon hizmetleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır (Almanca link).

Kaynaklar:

Deutsche Gesetzliche Unfallversicherung (Hrsg.) (2012): Leitfaden für Betriebsärzte zu Diabetes und Beruf. 2. Auflage. Berlin, ISBN: 9783864230554
Deutsche Rentenversicherung: Warum Reha? (Letzter Abruf: 17.08.2020)
Deutsche Rentenversicherung: Reha für Kinder und Jugendliche (Letzter Abruf: 17.08.2020)
Diabetes@Work: Fachärztliche Checkliste für eine arbeitstaugliche Diabetes-Therapie. (Letzter Abruf 29.08.19)
Institut der deutschen Wirtschaft Köln e. V.: Ich bin doch nicht aus Zucker! Wie sich die berufliche Teilhabe von Menschen mit Diabetes mellitus gestalten lässt. REHADAT Wissensreihe, 2016, Ausgabe 5
Güncelleme: 07.11.2019