Pokaż główną treść

Co zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2?

Wsparcie naukowe: dr Theresia Sarabhai

Cukrzyca typu 2 nie rozwija się z dnia na dzień, ale podstępnie. Osoby dotknięte chorobą często na początku nie odczuwają żadnych objawów.

Naukowcy intensywnie badają, jakie przyczyny prowadzą do cukrzycy typu 2 oraz jak i dlaczego to się dzieje.

Mężczyzna wyjmuje drewniany klocek z wieży z drewnianych klocków tworzących napis „Ryzyko”.
© Andrej Jalanskij / Adobe Stock

Czynniki, które mogą być związane z cukrzycą typu 2:

 

Wystąpieniu cukrzycy typu 2 sprzyja wiele czynników:

  • częste występowanie cukrzycy typu 2 w rodzinie
  • podeszły wiek
  • nadwaga, podwyższone ciśnienie krwi i podwyższone stężenie lipidów we krwi (np. cholesterolu)
  • niezdrowy tryb życia
    • palenie tytoniu
    • brak ruchu
    • dieta niskobłonnikowa i/lub wysokotłuszczowa
  • cukrzyca w okresie ciąży
  • leki, które pogarszają metabolizm cukru (np. kortyzon w postaci tabletek)
  • inne choroby hormonalne (np. zespół policystycznych jajników).

Co to jest stan przedcukrzycowy?

Na długo przed wystąpieniem cukrzycy typu 2 ludzie cierpią z powodu stadium wstępnego zwanego stanem przedcukrzycowym. W przypadku stanu przedcukrzycowego poziom glukozy we krwi jest już podwyższony. Jednak wartości te nie są jeszcze tak wysokie, aby eksperci mówili o cukrzycy.

Ponieważ poziom glukozy we krwi jest już wyższy niż u osób zdrowych metabolicznie, osoby cierpiące na stan przedcukrzycowy są bardziej zagrożone rozwojem cukrzycy typu 2. Dzięki zmianom stylu życia, takim jak zwiększenie ilości ruchu i utrata masy ciała, można obniżyć to ryzyko.

Warto wiedzieć:

Wstępne stadium cukrzycy typu 2 nazywane jest stanem przedcukrzycowym.

Czym jest insulinooporność?

Jeszcze zanim ludzie zaczną cierpieć na stan przedcukrzycowy lub cukrzycę typu 2, rozwija się u nich insulinooporność. W przypadku insulinooporności komórki organizmu – zwłaszcza w mięśniach, wątrobie i tkance tłuszczowej – nie reagują już odpowiednio na insulinę. Kiedy pokarm jest trawiony, a poziom cukru we krwi wzrasta, insulina normalnie otwiera drzwi komórek. Cukier jest następnie transportowany do komórek i dostarcza ważnej energii; na przykład, służy komórkom mięśniowym jako „paliwo” do ruchu. W przypadku insulinooporności cukier nie jest już efektywnie transportowany z krwi do komórek organizmu.

Przebieg czasowy

Często między wystąpieniem insulinooporności a pojawieniem się wysokiego poziomu cukru we krwi upływa od kilku do kilkudziesięciu lat. W tym czasie osoby dotknięte chorobą często nie zauważają, że ich metabolizm ulega zmianie.

Jakie jest ryzyko wystąpienia insulinooporności?

Oprócz ryzyka cukrzycy typu 2 insulinooporność zwiększa również ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, chorób układu krążenia, zaburzeń gospodarki lipidowej i nadwagi. Jeśli te choroby występują jednocześnie, eksperci określają to mianem „zespołu metabolicznego”.

Źródła:

American Diabetes Association: Standards of medical care in diabetes – 2019. In: Diabetes Care, 2019, 42: S1-S193
Bundesärztekammer et al.: Patientenleitlinie zur Nationalen Versorgungsleitlinie Therapie des Typ-2-Diabetes. 1. Auflage. Version 1. 2015
Bundesärztekammer et al.: Nationale Versorgungsleitlinie Therapie des Typ-2-Diabetes. Langfassung. 1. Auflage. Version 4. 2014 (Gültigkeit abgelaufen, in Überarbeitung)
Hanefeld, M. et al.: Metabolisches Syndrom und Insulinresistenz. In: Der Gastroenterologe, 2017, 12: 300-304
International Diabetes Federation: The IDF consensus worldwide definition of the metabolic syndrome. 2006 (Letzter Abruf: 14.11.2019)
Landgraf, R. et al.: Therapie des Typ-2-Diabetes. In: Diabetologie, 2018, 13: S144-S165
McCracken, E. et al.: Pathophysiology of the metabolic syndrome. In: Clin Dermatol, 2018, 36: 14-20
Stan: 14.11.2019

Na szczyt