Jak diagnozowana jest cukrzyca ciężarnych?

W 24–28. tygodniu ciąży ciężarne są rutynowo badane pod kątem cukrzycy ciężarnych. Potocznie mówi się o „krzywej cukrowej”. Eksperci nazywają to badanie testem doustnego obciążenia glukozą (oGTT).

W tym celu ciężarna pije roztwór cukru. Po krótkim czasie określany jest poziom cukru we krwi. Otrzymana wartość pokazuje, jak dobrze organizm może przetworzyć ilość cukru. Zazwyczaj badanie dzieli się na dwa etapy, które nie stwarzają żadnego ryzyka dla dziecka.

Najpierw każdej kobiecie w ciąży proponuje się test wstępny. Ciężarna wypija szklankę wody, w której rozpuszczono 50 gramów glukozy (cukru). Kobieta nie musi być na czczo. Po godzinie z żyły ramienia kobiety pobierana jest krew i oznaczany jest poziom cukru we krwi. Jeśli wartość stężenia glukozy we krwi jest niewielka, badanie zostaje zakończone. Jeśli w tym czasie wartość glukozy we krwi będzie wynosić 135 mg/dl (7,5 mmol/l) lub więcej, przeprowadza się drugą krzywą cukrową: Duży test obciążenia glukozą z 75 g glukozy. Sam wynik testu wstępnego nie stanowi diagnozy.

Zwykle tylko koszt testu wstępnego z 50 g glukozy jest pokrywany przez kasę chorych. Jeśli wynik tego badania przekroczy 135 mg/dl (7,5 mmol/l), kolejne badanie diagnostyczne z 75 gramami glukozy będzie refundowane przez kasę chorych.

Podczas konsultacji lekarz sprawdzi, czy istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia cukrzycy po stwierdzeniu ciąży. Może to mieć miejsce np. w przypadku dużej nadwagi, wyższego wieku w momencie zajścia w ciążę lub wcześniejszej cukrzycy ciężarnych.

Jeśli istnieje zwiększone ryzyko, badanie poziomu glukozy we krwi powinno być wykonane już w pierwszym trymestrze ciąży, czyli na samym początku ciąży. W celu oznaczenia poziomu cukru we krwi pobiera się krew z żyły ramienia kobiety ciężarnej pozostającej na czczo – tj. nie należy jeść ani pić nic słodkiego przez co najmniej 8 godzin wcześniej.

Jeśli stężenie glukozy we krwi na czczo przekracza 92 mg/dl (5,1 mmol/l), drugiego pomiaru należy dokonać następnego dnia. Jeśli wynik mieści się w przedziale od 92 mg/dl (5,1 mmol/l) do 125 mg/dl (6,9 mmol/l), diagnoza cukrzycy ciężarnych jest potwierdzona. Jeśli wartość jest niższa, pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży ponownie przeprowadza się krzywą cukrową (test doustnego obciążenia glukozą).

Wartości większe lub równe 126 mg/dl (7,0 mmol/l) wskazują na występowanie cukrzycy już przed ciążą.

Alternatywnie można określić tzw. długoterminową wartość stężenia glukozy we krwi (wartość HbA1c). Wartość ta ujawnia, czy poziom cukru we krwi nie był zbyt wysoki w ciągu ostatnich 6–8 tygodni. Mówi się również o długotrwałej pamięci stężenia glukozy we krwi. U zdrowych osób bez zaburzeń metabolizmu cukru wynosi ona około 5% (31 mmol/mol).

Jeśli podczas pomiaru zostanie osiągnięta wartość do 5,8% (40 mmol/mol), następnego dnia ponownie oznacza się poziom cukru we krwi poprzez pobranie krwi na czczo, aby wykluczyć cukrzycę ciężarnych. Jeśli wynik mieści się w przedziale od 92 mg/dl (5,1 mmol/l) do 125 mg/dl (6,9 mmol/l), diagnoza cukrzycy ciężarnych jest potwierdzona.

Jeśli wartość HbA1c wynosi 5,9–6,4% (41–46,5 mmol/mol), wykonuje się test z 75 g glukozy, aby potwierdzić lub wykluczyć podejrzenie cukrzycy ciężarnych.

Wartość HbA1c wynosząca ponad 6,4% (46,5 mmol/mol) oznacza, że cukrzyca występowała już przed ciążą.

Więcej informacji o czynnikach ryzyka wystąpienia cukrzycy ciężarnych można znaleźć tutaj!