Pokaż główną treść

Hospitalizacja pacjentów z cukrzycą: co warto wiedzieć?

Wsparcie naukowe: dr hab. Martin Füchtenbusch

Planując pobyt w szpitalu, chorzy na cukrzycę powinni w miarę możliwości wybrać klinikę, która może zapewnić wsparcie diabetologiczne.

W przeciwnym razie może się zdarzyć, że podczas pobytu w szpitalu kontrola metaboliczna ulegnie pogorszeniu. Należy zawsze zwracać uwagę na poziom glukozy we krwi. Nie każdy szpital posiada zespół diabetologiczny, który regularnie mierzy poziom cukru we krwi i rozważa niezbędne leczenie.

Dlatego przed przyjęciem do szpitala osoby z cukrzycą typu 1 lub 2 powinny wraz ze swoim lekarzem wybrać odpowiednią placówkę. Idealnie byłoby, gdyby wybrany szpital posiadał oddział chorób wewnętrznych i diabetologii.

Niemieckie Towarzystwo Diabetologiczne (DDG) od 2013 roku przyznaje klinikom certyfikat „Klinika odpowiednia dla pacjentów z cukrzycą (DDG)”. Można je wyszukać na stronie internetowej stowarzyszenia zawodowego (linki w języku niemieckim).

Wyjątkową sytuacją jest pobyt w klinice z możliwą operacją. Stres powoduje wzrost poziomu cukru we krwi, ponieważ, m.in., adrenalina stale uwalnia cukier z wątroby, aby zapewnić energię. Zbyt wysoki poziom glukozy we krwi szybciej prowadzi do infekcji, a rany pooperacyjne goją się gorzej. Ważne jest również, aby przez długi czas przed zabiegiem nie jeść, co często dodatkowo utrudnia kontrolę metaboliczną. Dlatego należy ściśle monitorować prawidłowe dawkowanie leków obniżających poziom cukru we krwi, zwłaszcza insuliny.

Pacjent wraz z lekarzem prowadzącym musi również zwrócić uwagę na wszystkie przyjmowane leki. Powinien omówić z lekarzem wszelkie interakcje z innymi lekami, które pacjent może dodatkowo przyjmować podczas pobytu w szpitalu.

Planowany pobyt w szpitalu należy omówić z lekarzem. Długoterminowa wartość stężenia glukozy we krwi (wartość HbA1c) przed operacją powinna wynosić poniżej 8,5% (69 mmol/mol), ale najlepiej powinna mieścić się w normie lub odpowiadać poziomowi według indywidualnego schematu leczenia. Jeśli wartość ta jest zbyt wysoka, należy omówić ze specjalistami metodę poprawy leczenia.

Konieczne jest wyjaśnienie, m. in., następujących zagadnień:

  • Czy leczenie insuliną lub tabletkami kontrolującymi poziom cukru we krwi musi zostać dostosowane na czas pobytu w szpitalu?
  • Czy przed zabiegiem lub niektórymi badaniami należy całkowicie odstawić leki przeciwcukrzycowe?
  • Czy konieczne jest wyłączenie pompy insulinowej podczas operacji?
  • Czy można normalnie spożywać dekstrozę w przypadku spodziewanej hipoglikemii?
  • Podczas wywiadu przy przyjęciu należy poinformować personel szpitala o dotychczasowym leczeniu cukrzycy: Jakie leki pacjent przyjmuje? Jak często mierzony jest poziom cukru we krwi? Czy pacjent cierpi na jakiekolwiek choroby wtórne związane z cukrzycą lub inne choroby?

Warto wiedzieć:

Niemiecka Pomoc Diabetologiczna – diabetesDE i DDH-M udostępniają w broszurze (linki w języku niemieckim) informacje i wskazówki, które osoby chore na cukrzycę mogą wykorzystać, aby przygotować się do planowanego pobytu w szpitalu i zmniejszyć ewentualne ryzyko.

Lista kontrolna: co należy zabrać do szpitala, gdy choruje się na cukrzycę?

Jeśli kiedykolwiek zaistnieje konieczność nieplanowanego pobytu w szpitalu, warto mieć w domu spakowaną torbę awaryjną.

Pomocna może okazać się również lista kontrolna. Rzeczy, które należy zabrać do szpitala, to:

  • własne leki i schemat przyjmowania leków (wszystkie obecnie przyjmowane leki, w tym leki dostępne bez recepty);
  • standardowe wyposażenie, takie jak glukometr, paski testowe, kaniule, itp.;
  • wcześniejsze ustalenia lekarza prowadzącego, skierowanie do szpitala, legitymacja ubezpieczeniowa;
  • Paszport Zdrowia Diabetyka;
  • dziennik pomiarów poziomu cukru we krwi;
  • nazwisko, adres i numer telefonu lekarza prowadzącego;
  • artykuły osobiste, takie jak bielizna, kapcie, piżama, przybory toaletowe i inne.

W najlepszym przypadku lekarz zaplanuje operację na rano. W ten sposób osoby chore na cukrzycę nie muszą zbyt długo pozostawać na czczo i radzić sobie bez swoich leków.

Należy regularnie kontrolować poziom cukru we krwi. Przed operacją, w jej trakcie i po niej poziom glukozy we krwi powinien mieścić się w zakresie od 140 do 180 mg/dl (od 7,8 do 10,0 mmol/l).

Jeśli operacja się przedłuża, w razie potrzeby, pacjenci otrzymują insulinę i wlewy dekstrozy. W ten sposób można kontrolować poziom cukru we krwi.

Podczas stosowania leków obniżających poziom cukru we krwi należy przestrzegać następujących zasad. Ostatecznie, o dokładnym sposobie postępowania decyduje lekarz specjalista:

    Warto wiedzieć:

    Przykładowo, na 48 godzin przed zabiegiem, osoby z cukrzycą typu 2 muszą zaprzestać przyjmowania tabletek, takich jak metformina.

    • Osoby z cukrzycą typu 2, które przyjmują metforminę, muszą zaprzestać przyjmowania leku na 48 godzin przed zabiegiem chirurgicznym lub przed badaniem z użyciem środka kontrastowego (np. badaniami obrazowymi, takimi jak prześwietlenia rentgenowskie).
    • Inne tabletki obniżające poziom cukru we krwi, takie jak sulfonylomoczniki, glinidy lub glitazony, powinny być przyjmowane po raz ostatni podczas ostatniego posiłku w wieczór poprzedzający planowaną operację.
    • Konieczne może okazać się czasowe przejście na insulinę. Zależy to od indywidualnego przypadku.
    • W przypadku osób z cukrzycą insulinozależną leczenie dostosowuje się w zależności od rodzaju insulinoterapii oraz czasu trwania i stopnia zaawansowania zabiegu. Zwykłe leczenie będzie kontynuowane do dnia poprzedzającego operację.

    Jak kontroluje się cukrzycę na czczo przed operacją i w jej trakcie?

    Poziom cukru we krwi jest kontrolowany w zależności od długości tzw. okresu postu. Jest to czas między ostatnim posiłkiem przed operacją a pierwszym posiłkiem po operacji.

    1. Badania i operacje z krótszym okresem postu (od 4 do 6 godzin):

    • Wraz z pierwszym posiłkiem po operacji należy ponownie przyjąć odstawiony lek obniżający poziom glukozy we krwi.
       
    • W przypadku leczenia insuliną mieszaną, tj. połączeniem insuliny szybkodziałającej i insuliny o opóźnionym działaniu (konwencjonalna insulinoterapia), przed badaniem lub operacją należy przyjąć tylko połowę dawki insuliny. Drugą połowę przyjmuje się podczas pierwszego posiłku po operacji.
       
    • W przypadku zintensyfikowanej insulinoterapii insulinę bazową należy przyjmować jak zwykle. W przypadku terapii pompą insulinową dawka podstawowa insuliny może również pozostać niezmieniona. Należy często mierzyć poziom cukru we krwi. W razie potrzeby skorygować go za pomocą insuliny szybkodziałającej. Po operacji może wzrosnąć zapotrzebowanie na insulinę.

    2. Operacje z umiarkowanym i długim okresem postu (od 6 do 24 godzin i ponad 24 godziny):

    • Podczas zabiegu operacyjnego cukier we krwi jest kontrolowany wlewem glukozowo-insulinowym (dokładniej wlewem glukozowo-insulinowo-potasowym, GIK). Poziom glukozy we krwi jest początkowo mierzony co 30 minut, a następnie w odstępach 2-godzinnych.
       
    • W przypadku długich okresów postu (ponad 24 godziny) leczenie jest początkowo takie samo jak w przypadku okresów umiarkowanych. Jednak w dalszym przebiegu stosuje się karmienie sztuczne.

    Rehabilitacja

    Ostre lub przewlekłe choroby mogą prowadzić do sytuacji, w której dana osoba nie czuje się już na siłach, aby sprostać codziennym wyzwaniom w pracy. Aby przywrócić zdrowie i umożliwić powrót do pracy zarobkowej, niemiecki system ubezpieczeń emerytalno-rentowych oferuje szeroką gamę placówek rehabilitacyjnych. Chcesz wiedzieć, jakie możliwości rehabilitacji są dostępne, jakie wymagania należy spełnić i jak złożyć wniosek o rehabilitację? Szczegółowe informacje na temat usług rehabilitacyjnych oferowanych przez niemiecki system ubezpieczeń emerytalno-rentowych można znaleźć tutaj (linki w języku niemieckim).

    Rehabilitacja jest szczególnie ważna w przypadku dzieci i młodzieży z chorobami przewlekłymi. Odpowiednie środki mogą pomóc w przezwyciężeniu problemów zdrowotnych, tak aby szanse dzieci i młodzieży na późniejsze, aktywne uczestnictwo w życiu zawodowym wzrosły. Niemiecki system ubezpieczeń emerytalno-rentowych oferuje wyczerpujące informacje na temat usług rehabilitacyjnych dla dzieci i młodzieży (linki w języku niemieckim).

    Źródła:

    Bundesärztekammer et al.: Patientenleitlinie zur Nationalen Versorgungsleitlinie Therapie des Typ-2-Diabetes. 1. Auflage. Version 1. 2015
    Bundesärztekammer et al.: Nationale Versorgungsleitlinie Therapie des Typ-2-Diabetes. Langfassung. 1. Auflage. Version 4. 2014 (Gültigkeit abgelaufen, in Überarbeitung)
    Deutsche Diabetes Gesellschaft: S3-Leitlinie Therapie des Typ-1-Diabetes. 2. Auflage. 2018
    Deutsche Diabetes Gesellschaft: Positionspapier der Deutschen Diabetes Gesellschaft zur Therapie des Diabetes mellitus im Krankenhaus. 2016
    Deutsche Diabetes-Hilfe et al.: Mit Diabetes mit Krankenhaus: Was Sie bei einem Krankenhausaufenthalt beachten sollten. 2014
    Stand: 03.11.2019
    Deutsche Rentenversicherung: Warum Reha? (Letzter Abruf: 17.08.2020)
    Deutsche Rentenversicherung: Reha für Kinder und Jugendliche (Letzter Abruf: 17.08.2020)
    Stan: 15.12.2019